اين را در نگاه جامعه شناسان و مردم شناسان بزرگ معاصر مي‌توان ديد.همه فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌ها محترم هستند. من خودم درآثارم نيز تأكيد كرده‌ام كه حتي اگر تعبير اقوام ابتدايي را به‌كار مي‌بريم حتما بايد بنويسيم با عرض معذرت به‌خاطر اينكه ديگر تعبيري مناسب‌تر براي اين معنا نيافته‌ايم، از اين تعبير استفاده مي‌كنيم. هيچ خرده فرهنگي نيست كه كم ارزش باشد. تحقيرو يا كم توجهي به خرده فرهنگ‌ها چه بسا سلطه فرهنگي و خودگرايي و خودمداري را دامن مي‌زند و خود اين مسائل به تضاد درون گروهي مي‌تواند منجر شود.
بنابر اين من با كساني كه اين روزها سعي در توجيه موضوع اخير كه نسبت به آذري‌زبان‌ها اتفاق افتاده دارند موافق نيستم. حتي كساني كه صحبت از بحث‌هاي نژادي مي‌كنند. ما به هيچ وجه حق توهين به هيچ قوميتي را نداريم.من خراساني هستم و آذري نيستم اما يادآوري مي‌كنم كه قوم آذري با 32ميليون جمعيت از مهم‌ترين و اصيل‌ترين اقوام ايراني محسوب مي‌شوند. مردماني غيور كه در مهم‌ترين بزنگاه‌هاي تاريخي ايران حضور داشته‌اند؛ از مشروطه گرفته تا انقلاب ايران.علاوه بر اينكه دانشمندان و بزرگان زيادي در فرهنگ ايراني از اين قوم هستند. حال اينكه ما حق نداريم حتي به كوچك‌ترين قوميت‌هاي ايراني نيز خداي ناكرده با ديده‌اي غيرمحترمانه بنگريم.
اين رفتارها از منظر جامعه شناسي و قوم‌شناسي در هر صورتش موجب تفرق و جدايي مي‌شود و آزردگي روحي و رواني بخشي از هموطنانمان را در بر خواهد داشت. به‌نظر من بايد عميقا حساسيتي كه نسبت به اقوام مختلف وجود دارد درك شود. به بهانه طنز نبايد اجازه دهيم قوميت‌هاي مختلف خداي ناكرده مورد اهانت قرار بگيرند. به‌ويژه قوميت‌هايي كه حساسيت‌هاي بالايي نسبت به آنها وجود دارد مانند ترك‌ها، كردها، لرها و بلوچ ها. برخي مي‌خواهند به بهانه ظرفيت در پذيرش طنز اين موضوع را توجيه كنند. يادمان باشد كه در يك برنامه تلويزيوني با فراگيري بالاي مخاطب آن هم براي كودكان و نوجوانان نه افراد بزرگسال كه متوجه طنز بودن موضوع هستند، اهانتي روا داشته مي‌شود كه مي‌تواند در ذهن كودكان و نوجوانان فراگير شود.
شوخي‌هايي كه شايد افراد در حريم خصوصي خود مطرح مي‌كنند هم آنگاه كه در آن به قوميت‌ها اهانت شود، روا نيست چه برسد كه بخواهد اين شوخي‌ها در سطح گسترده‌تري در جامعه رواج پيدا كند. البته من يقين دارم كه اين موضوع از روي سهو بوده است. خوشبختانه مردم آذري زبان ما نيز خيلي زود دريافتند كه اين اشتباه سهوي بوده و به هيچ عنوان عمدي در كار نبوده است و با درايت نگذاشتند تا برخي از اعتراضات ايشان سوءاستفاده كنند.
اما، چنين اشتباهي با هر عنواني پذيرفته نيست و بنده با نوع رفتار جناب دكتر سر افراز رئيس صدا و سيما كاملا موافق هستم، چرا كه چنين برخورد قاطع و محكمي حتي با يك اشتباه سهوي باعث مي‌شود تا سطح حساسيت ماجرا بيش از پيش رعايت و پيشگيري از اينگونه اشتباهات را باعث شود. در كشورهاي ديگر نيزاين موضوع از همين سطح اهميت برخوردار است. ما بايد در تحليل‌هايمان حساسيت‌هاي قومي را از منظرهاي مختلف سياسي، اجتماعي و وتاريخي درنظر داشته باشيم.
- جامعه شناس و استاد دانشگاه خوارزمي
نظر شما